αμοιβαιότητα

αμοιβαιότητα
Αρχή της θεωρίας της σχετικότητας που αναφέρεται στη συμφωνία των παρατηρήσεων που γίνονται από διαφορετικά συστήματα αναφοράς. Η αρχή της α. των παρατηρήσεων αποκλείει τον ορισμό απόλυτης κίνησης και ενός προτιμητέου συστήματος αναφοράς. Για παράδειγμα, αν τα ρολόγια ενός παρατηρητή Β φαίνονται στον παρατηρητή Α ότι προχωρούν αργά, τότε o B δεν θα έχει την εντύπωση ότι τα ρολόγια του Α προχωρούν γρήγορα, αλλά θα είναι πεπεισμένος ότι είναι τα ρολόγια του Α που προχωρούν αργά. Επομένως, η διαστολή του χρόνου ισχύει και προς τις δύο κατευθύνσεις. Οι παρατηρητές συμφωνούν επίσης ως προς αποστάσεις κάθετες στη διεύθυνση της κίνησης, καθώς και για τη σχετική τους ταχύτητα. Αν δεν υπήρχε συμφωνία μεταξύ τους, τότε οι παρατηρήσεις τους θα χαρακτηρίζονταν από ασυμμετρία ασυμβίβαστη με την υπόθεση ότι όλα τα αδρανειακά συστήματα αναφοράς είναι ισοδύναμα. Για παράδειγμα, αν η ταχύτητα του B είναι σύμφωνα με τις μετρήσεις του Α, τότε η ταχύτητα του Α, όπως τη μετρά o Β, είναι . Μια άλλη σημαντική περιοχή συμφωνίας σχετίζεται με τα γεγονότα που συμβαίνουν στην ίδια θέση τον ίδιο χρόνο. Αν, για παράδειγμα, σε μια ορισμένη θέση και σε ορισμένο χρόνο ένα μιόνιο διασπάται και στη θέση του δημιουργούνται ένα ηλεκτρόνιο, ένα αντινετρίνο και ένα νετρίνο (), τότε όλοι οι παρατηρητές θα συμφωνήσουν ότι τα φαινόμενα της καταστροφής και της δημιουργίας έγιναν ταυτόχρονα στην ίδια θέση. Οι παρατηρητές μπορεί βέβαια να έχουν διαφορετικές απόψεις για το πού και το πότε συνέβη το ζεύγος αυτό των γεγονότων, αλλά όλοι θα συμφωνούν στο ότι τα γεγονότα έγιναν ταυτόχρονα και μάλιστα στην ίδια θέση. Η α. μπορεί να εκφραστεί μαθηματικά με τον νόμο του κατά Λόρεντς μετασχηματισμού των συντεταγμένων που συσχετίζει τις συντεταγμένες του ίδιου γεγονότος Ε σε δύο διαφορετικά συστήματα αναφοράς, π.χ. στο εργαστηριακό σύστημα (συντεταγμένες x, t) και στο σύστημα αναφοράς ενός πυραύλου που απομακρύνεται με μεγάλη ταχύτητα (συντεταγμένες x’, t’). Εξαιτίας της ύπαρξης αυτού του νόμου, λέμε ότι οι συντεταγμένες παρέχουν μια συναλλοίωτη περιγραφή της απόστασης των γεγονότων στον χωρόχρονο, σε αντίθεση με το αναλλοίωτο μέτρο της απόστασης που παρέχει το διάστημα. Το δεύτερο συνθετικό του επιθέτου συναλλοίωτος δείχνει ότι οι συντεταγμένες μεταβάλλονται από το ένα σύστημα αναφοράς στο άλλο, ενώ το πρώτο συνθετικό φανερώνει μια συμφωνία στη μεταβολή των συντεταγμένων όλων των γεγονότων σύμφωνα με τον ίδιο νόμο.
* * *
η [αμοιβαίος]
1. το να συμβαίνει κάτι αμοιβαία, εναλλάξ, διαδοχικά, η ανταπόδοση, η εναλλαγή
2. ισότητα στα δικαιώματα και στις υποχρεώσεις ανάμεσα σε δύο πρόσωπα, οργανισμούς ή κράτη.

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Поможем написать реферат

Look at other dictionaries:

  • αμοιβαιότητα — η το να γίνεται κάτι αμοιβαία: Η αμοιβαιότητα των συναισθημάτων είναι βεβαιωμένη …   Νέο ερμηνευτικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Новый толковании словарь современного греческого)

  • αμοιβαίος — α, ο (Α ἀμοιβαῖος, ον και ος, α, ον) αυτός που γίνεται ή δίνεται σε ανταπόδοση, που εναλλάσσεται ή ανταλλάσσεται με άλλον μσν. αυτός που απαντά όπως στον διάλογο αρχ. το ουδ. ως ουσ. ἀμοιβαῖα α) οι διάλογοι σε τραγωδία β) είδος λαϊκού τραγουδιού …   Dictionary of Greek

  • αντιπάσχω — ἀντιπάσχω (AM) μσν. υφίσταμαι κάτι συμμετέχοντας στα παθήματα άλλου αρχ. 1. υποφέρω με τη σειρά μου, παθαίνω κακό μετά από κακό που προξένησα 2. ευεργετούμαι για ευεργεσία που έκανα 3. είμαι ανάλογος προς κάποιον άλλο 4. είμαι αντίθετης φύσης με… …   Dictionary of Greek

  • διά — I Όνομα μυθολογικών προσώπων. 1. Θεά που λατρευόταν στη Σικυώνα και στη Φλιούντα, όπου τη θεωρούσαν απελευθερώτρια των δούλων. Γι’ αυτό και ο ναός της, που βρισκόταν κοντά στην είσοδο της Ακρόπολης, ήταν το άσυλό τους. Προς τιμήν της Δ. τελούσαν… …   Dictionary of Greek

  • διπλωματία — Με τον όρο δ. εννοείται το σύνολο των κανόνων, μέσων και συνηθειών που χρησιμοποιούν τα κράτη για να ρυθμίζουν τις μεταξύ τους σχέσεις. Υπό ευρεία έννοια, η δ. χαρακτηρίζει τη γραφειοκρατική οργάνωση που ελέγχει και ερμηνεύει αυτούς τους κανόνες… …   Dictionary of Greek

  • επικοινωνία — η (Α ἐπικοινωνία) [επικοινωνώ] κάθε είδους επαφή, επιμιξία, συνάφεια, μεταξύ ατόμων, λαών, χωρών κ.λπ., αμοιβαιότητα σχέσεων νεοελλ. 1. συγκοινωνία 2. η επαφή με συγγραφείς τού παρελθόντος με τη μελέτη τών έργων τους 3. (στον πνευματισμό)… …   Dictionary of Greek

  • παρασιτισμός — Είδος συμβίωσης μεταξύ ενός φυτικού ή ζωικού οργανισμού, ο οποίος λέγεται παράσιτο, και ενός άλλου, του ξενιστή, από τον οποίο ο πρώτος αντλεί τουλάχιστον ένα μέρος από τις θρεπτικές ουσίες που του είναι αναγκαίες για να ζει. Ωστόσο, η συμβίωση… …   Dictionary of Greek

  • συμβίωση — Ιδιαίτερη μορφή σχέσης μεταξύ δύο ή περισσότερων ζωικών ή φυτικών οργανισμών που ανήκουν σε διαφορετικά είδη. Η σ. λέγεται αμοιβαία όταν αποβαίνει σε όφελος διάφορων συμβιούντων ατόμων, που αλληλοβοηθούνται· αντίθετα λέγεται ανταγωνιστική όταν… …   Dictionary of Greek

  • αλληλενέργεια, κοινωνική — Βασική έννοια για τη σπουδή της κοινωνικής και πολιτιστικής δυναμικής, ιδιαίτερα για τις λειτουργικές και δυναμικές σχέσεις μεταξύ ατόμων, μεταξύ ομάδων, μεταξύ ατόμου και ομάδας, μεταξύ ομάδων και κοινωνίας. Χαρακτηριστικό της κ.α. είναι η… …   Dictionary of Greek

  • Βιέτ, Φρανσουά — (François Viéte, 1540 – 1603). Γάλλος μαθηματικός και αστρονόμος. Σπούδασε νομικά και διετέλεσε μυστικοσύμβουλος των βασιλιάδων Ερρίκου Γ’ και Ερρίκου Δ’. Ο Β. θεωρείται ένας από τους κορυφαίους μαθηματικούς του αιώνα του. Διατύπωσε τους κανόνες… …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”